سهم گردشگران آذربایجانی در بازار اردبیل چقدر است؟
وضعیت اقتصادی کشور از ابتدای سال جاری بالا و پایین بسیاری داشته است. بازار به عنوان قلب تپنده شهر در چنین شرایط اقتصادی از اهمیت دو چندانی برخوردار می‌شود. آیا مردم توان حضور در بازار و خرید را دارند، آیا چرخ اقتصادی بازاریان هنوز به خوبی می‌چرخد. آمار و ارقام نشان می‌دهد که سهم عمده‌ای از مشتریان بازار اردبیل را گردشگران آذربایجانی تشکیل می‌دهند، آنها در چه حدی در بازار اردبیل موثر هستند و شرایط برای حضور آنها در استان و بازار چگونه است. در گفتگو با چند تن از بازاریان اردبیل به بررسی این مسائل پرداختیم.
گفتگوی اول با سعید ایرانی جم رئیس انجمن اسلامی اصناف و بازاریان است، او با توجه به حضورش در بازار و ارتباط گسترده‌اش با بازاریان اطلاع دقیقی از شرایط بازار دارد.
- آقای ایرانی جم، مراجعه مردم به بازار در سال 97 نسبت به سال 96 چه تفاوتی کرده است؟
مراجعه مردم به بازار کاهش یافته است اما حضور مشتریان از کشور آذربایجان چشم گیر است. حضور گردشگران آذربایجانی در این برهه و البته همیشه اتفاق بسیار خوبی است که هم از نظر گردشگری و هم در زمینه‌هایی مثل گردشگری سلامت و تجارت بازاریان تاثیر بسزایی در اقتصاد ما دارد. آنها با حضور در اردبیل هم به پزشکان ایرانی مراجعه می‌کنند و هم از بازار خرید‌های خود را انجام می دهند و هم به عنوان گردشگر از موقعیت‌های تفریحی و گردشگری استان استفاده می‌کنند.
- این روزها آذربایجانیها چند درصد از مشتریان بازار را تشکیل می‌دهند؟
حدود 30 تا 40 درصد از مشتریان بازار در حال حاضر از اهالی کشور آذربایجان هستند که رقم مهمی به حساب می‌آید.
- آذربایجانیها بیشتر چه نوع محصولاتی را از بازار اردبیل تهیه می‌کنند؟
آنها اکثرا به دنبال جنس‌های ایرانی از هر نوع هستند، با توجه به اینکه آذربایجانیها به جنس‌های خارجی در کشور خود دسترسی دارند بنابراین در مراجعه به بازار اردبیل به دنبال محصولات ایرانی هستند. محصولاتی مثل پتو، حوله، چمدان، کلاه و دارو از مواردی است که علاقه بیشتری به آنها دارند.
- بازار و بازاریان امروزه با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
بازار اردبیل یک بنای تاریخی و نگین معماری شهر است که در مرکز شهر هم قرار دارد و از نظر تاریخی و اجتماعی اهمیت خاصی دارد، اما امروزه مراجعه کنندگان به بازار با توجه به شلوغی مرکز شهر از مشکل پارکینگ رنج می‌برند که این نشان از نیاز اساسی بازار به پارکینگ طبقاتی دارد. بستر از نظر محیطی و خدماتی برای مراجعه کنندگان خیلی مناسب نیست، اتوبوس‌های توریستی نمی‌توانند در نزدیکی بازار حضور پیدا کنند و شهروندان هم مجبور هستند بدون خودرو به بازار مراجعه کنند، انتظار می‌رود امکانات و شرایط برای بازاریان و مراجعه کنندگان به بازار فراهم شود.
- از نظر اقتصادی و تهیه محصولات، در این شرایط سیاسی و اقتصادی خاص کشور، بازاریان با مشکل خاصی روبرو نیستند؟
عمده فعالان بازار که با محصولات داخلی کار می‌کنند مشکل خاصی ندارند و شرایط عادی است اما در میان بازاریانی که جنس‌های خارجی می‌فروشند و با توجه به قیمت ارز مشکلاتی وجود دارد که ناشی از بالا رفتن قیمت ارز است و در نتیجه نمی‌توانند به اندازه کافی جنس وارد کنند و جنسی را هم که وارد می‌کنند مجبور هستند با قیمت بالا بفروشند.
- بازاریان از مسئولان چه انتظاری دارند؟
ما در ارتباط مستقیم با تولید کننده‌ها هستیم و کار خدماتی و عرضه محصولات را برعهده داریم، مسئولان باید تولید کننده و همچنین عرضه کننده را حمایت کنند، نباید درب‌ها به روی محصولات خارجی بسته باشد تا به این ترتیب و با حضور جنس خارجی در بازار رقابت بین تولید کننده داخلی و خارجی ایجاد شود، در این شرایط ما می‌توانیم با کیفیت بالا مشتری ایرانی و البته خارجی را از محصولات داخلی راضی کنیم. پس انتظار ما از مسئولان ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان برای تولید جنس با کیفیت است.
- گردشگران آذربایجانی در مراجعه به بازار اردبیل با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
آنها مشکلات خاصی ندارند، بازاریان رفتار مناسبی با آنها دارند و آنها با توجه به بالا بودن ارزش پولشان استقبال می‌کنند از حضور در ایران و خرید از بازار ما. در بین بازاریان رقابت وجود دارد و اجناس بسیار ارزان در اختیار خریدار قرار می‌گیرد، بنابراین آذربایجانیها هم از اردبیل راضی می‌روند. سایر خدمات هم، مانند اقامت و غذا برای آنها در اردبیل مناسب و ارزان است. فقط کافی است که ما بستر و امکانات را برای گردشگری ایجاد کنیم و گسترش دهیم تا بتوانیم حتی با توجه به پتانسیلی که داریم و با توجه به شرایط اقتصادی میزبان گردشگران کشورهای دیگر مثل ترکیه و کشورهای اروپایی نیز باشیم.
غلامحسین مفهومی یکی دیگر از بازاریان اردبیل و فعال در صنف مانتو فروشی است که به سراغ او رفته‌ایم و درمورد شرایط کنونی بازار و حضور آذربایجانیها در بازار از او پرسیده‌ایم:
- آقای مفهومی حضور مردم در بازار را نسبت به سال قبل چگونه ارزیابی می‌کنید؟
چیزی که واضح است این است که مردم کم‌تر از سال‌های قبل در بازار حضور دارند و در نتیجه خرید و فروش ما هم کاهش یافته است.
- در این شرایط آذربایجانیها حضور چشم‌گیری در بازار دارند؟
بله، می‌توان گفت که آنها بازار را در رونق نگه داشته‌اند، گردشگران آذربایجانی اکنون شاید بالای 50 درصد از مشتریان ما را تشکیل می‌دهند. اگر حضور گردشگران آذری را در بازار نداشتیم قطعا با مشکلات بسیاری روبرو می‌شدیم.
- آذربایجانیها بیشتر چه محصولاتی را از بازار اردبیل خریداری می‌کنند؟
آنها بیشتر مشتری پتو، مواد غذایی، حوله و چمدان و از این دست محصولات هستند.
- مشکل اصلی بازاریان در این برهه چیست؟
بزرگترین مشکل بازار که همیشه هم به آن اشاره کرده ایم نبود پارکینگ است و مراجعان ما با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند و حتی این امر در تعداد مراجعه کنندگان هم قطعا تاثیر دارد. و البته مشکلات دیگر مربوط به شرایط اقتصادی می‌شود که با توجه به نوسانات قیمت ارز قیمت کالا هم با تغییرات بسیاری روبرو است و هربار که برای خرید محصولات مراجعه می‌کنیم با افزایش قیمت‌ها مواجه می‌شویم و این کار را برای ما سخت میکند.
- گردشگران آذربایجانی در اردبیل و بازار اردبیل مشکلات خاصی دارند که مانع از حضور آنها شود؟
فکر نمی‌کنم مشکل خاصی وجود داشته باشد، آنها با اشتیاق در بازار حضور پیدا می‌کنند و بازاریان هم به نحو احسن با آنها تعامل دارند. با توجه به ارزش پول ملی آنها و قدرت خرید بالای آنها در ایران، آنها از حضور در ایران بسیار راضی هستند.